ورزشی مفید برای جسم و روان

کوهنوردی از فعالیت‌هایی است که در بسیاری از کشورها بیش از آن که به عنوان یک رشته ورزشی مطرح باشد، یک فعالیت تفریحی محسوب شده و جالب است بدانید در بسیاری از کشورها فدراسیونی به عنوان فدراسیون کوهنوردی وجود ندارد. این فعالیت مفرح و لذت بخش به عنوان بخشی از فعالیت‌های روزهای پایانی هفته برای بسیاری از مردم محسوب می‌شود.

 
برای دست یابی به تندرستی و نشاط راهی دلپذیرتر از کوهنوردی آرام و طولانی در تپه ها و کوهای نزدیک منطقه ی مسکونی وجود ندارد. بخصوص اینکه  هزینه ی زیادی برای چنین ورزشی لازم نیست.از طرفی محیطهای طبیعی و پر از درخت و آب ، چه در کوها و چه در تپه ها به طور حتم بر روی تمام ارگانهای بدن (جسم و روح انسان)به منظور  کار و فعالیت بیشترو خستگی کمتر تاثیر مطلوب دارد.برای حداکثر بهره برداری از این ویژگی باید تمرینات  کوه پیمایی را به طور منظم انجام دهیم در غیر این صورت بدین مقصود نخواهیم رسید.
 
کوهنوردی می‌تواند به صورت راهپیمایی، کوه روی، کوهپیمایی و صعود به قلل مختلف و یا صخره‌نوردی انجام گیرد.
 
فواید کوه پیمایی و کوهنوردی
 
کوه نوردی و یا کوه پیمایی مانند هر ورزش دیگری یرای درمان و همچنین پیشگیری و کنترل بسیاری از بیماری ها مفید است ،که با توجه به شرایط محیطی که این ورزش می طلبد ، آنرا بسیار دلچسب تر و جذاب تر می کند.تعدادی از فواید جسمی و روانی این ورزش دلپذیر را مورد بررسی قرار داده ایم.
 
-بهبود عملکرد مویرگ های بدن
 
مویرگهای بدن در شرایط عادی و در موقع استراحت به مقدار ۱۵% ظرفیت خودشان باز و فعال هستند ولی در حین کوه نوردی مویرگها ۹۵% فعال می شوند ، چون اکسیژن و غذای مورد نیاز بدن از طریق مویرگها به نقاط مختلف بدن می رسد لذا با باز شدن و فعال تر شدن مویرگها ، مواد غذایی و اکسیژن با سرعت بیشترو کیفیت سودمند تر به مغز و عضلات و احشای داخلی بدن می رسد .
 
-پیشگیری و کنترل دیابت:
 
در موقع کوه نوردی ، متابولیسم ( سوخت و ساز ) مواد شناور در خون مانند قند ، کلسترول ، پروتئین ها و اسید اوریک به بهترین وجه صورت می گیرد و در نتیجه سوخت و ساز کامل خون از ابتلا به بیماری قند نیز جلوگیری می کند .
 
-کاهش وزن و چربی بدن :
 
در موقع فعالیت ورزشی و بخصوص در کوه نوردی ، کالری مورد نیاز بدن به ۳ برابر افزایش پیدا می کند. بدن برای تامین کالری مورد نیاز خود به اجبار چربی های ذخیره شده را می سوزاند و به مصرف می رساند ، از طرفی در موقع فعالیت ورزشی ، انسان به شدت عرق می کند و مقداری از چربی های زیر پوست در اثر تعریق شسته و دفع می شوند. کوهنوردی منظم در کنار یک برنامه صحیح غذایی می تواند یکی از موثرترین راه های لاغری باشد چون باعث می شود چربی بسوزانید.
 
-آرامش روانی
 
قرار گرفتن در دل طبیعت و فراموش کردن مشکلات زندگی عادی یکی از جذابیت های کوهنوردی است. زیبایی و سکوتی که طبیعت به انسان هدیه می کند باعث آرامش روحی و برطرف شدن تنش های روزمره از ذهن می شود. پیشروی به سوی قله باعث می شود گرفتاری ها هر لحظه کوچکتر و فرصت ها بزرگتر به نظر برسند.
 
-افزایش اعتماد به نفس
 
به پایان رساندن کوهنوردی یعنی رسیدن به هدف، مواجه شدن با ترس ها و غلبه بر رقیب قدرتمندی مثل طبیعت. همه اینها در انتها حس پیروزی را در فرد ایجاد می کنند.
 
-خواب راحت
 
کوهنوردی به تنظیم ریتم های طبیعی بدن کمک می کند و باعث خواب راحت تر می شود.
 
-خون رسانی و افزایش قدرت عضلات:
 
در موقع کوه نوردی مقدار خون موجود در عضلات بدن ۲۰ برابر افزایش پیدا می کند و پر خون شدن عضلات باعث می شود که غذای بیشتری به عضلات برسد و عضلات قوی تر بشوند.
 
-تقویت دستگاه تنفسی
 
هنگام کوهنوردی، نیاز فراوان بدن به اکسیژن باعث افزایش زیاد تبادلات ریوی می شود. این مسئله به صورت نفس های عمیق و افزایش تعداد ضربان قلب ظاهر می شود که حجم و ظرفیت شش ها را بالا می برد.
 
-تنظیم فشار خون
 
کوهنوردی آرام و طولانی موجب اتساع رگ های خونی و باعث کاهش مقاومت رگ ها و کاهش فشار خون می شود.
 
-پیشگیری از پوکی استخوان
 
کوهنوردی آرام و طولانی یکی از بهترین فعالیت ها برای افزایش تراکم استخوانی است.
 
-بهبود عملکرد دستگاه گوارش
 
با کوهنوردی، گوارش آسان تر و اشتها بیشتر می شود. همچنین کوهنوردی از تجمع مواد زائد در بدن جلوگیری می کند. به افرادی که دچار یبوست هستند توصیه می شود با برنامه منظم کوهنوردی آرام و طولانی خود را از این ناراحتی خلاص کنند.
 
چه کسانی بدون مشورت با پزشک نباید به کوه بروند؟
 
مبتلایان به مشکلات قلبی عروقی، بیماری های عضلانی، استخوانی و مفصلی. افرادی که زانوهایشان آسیب دیده. مبتلایان به صرع (بدون همراه) و به طور کلی افرادی که فشار بدنی ناشی از کوهنوردی باعث وخیم تر شدن بیماریشان می شود نباید بدون مشورت پزشک کوهنوردی سنگین انجام دهند.البته این در حال است که برخی از پزشکان تعدادی از مبتلایان به  ناراحتی های قلبی را با راه پیمایی و کوه پیمایی ارام و سبک و دویدنهای ارام و طولانی مداوا کردند زیرا که چنین برنامه های ورزشی که به طور مداوم منظم انجام گیرد کار سیستم قلبی و عروقی را بهبود می بخشدو باعث قوی شدن عضلات و عروق قلب از نظر فیزیولوژیکی می شودو جربان خون را به وسیله انقباضات بسیار نیرومند می شود.
 
توصیه های مفید در کوهنوردی
 
کشور ایران با داشتن کوه های سر به فلک کشیده از استعدادهای خدادادی برای ورزش کوهنوردی برخوردار است.امروزه ورزش کوهنوردی به عنوان یک ورزش رسمی مورد توجه جوانان است. برای این که کوهنوردان و سایر اقشار مختلف مردم که برای استفاده از هوای پاک کوهستان به این مناطق عزیمت می کنند صعود خوب و موفق داشته باشند لازم است هنگام کوهنوردی نکاتی را رعایت کنند.
 
-به خاطر داشته باشید کوهنوردی با پیاده روی و تپه نوردی تفاوت داشته و صرفا یک تفریح نیست بلکه یک ورزش کاملا جدی و تکنیکی ولی توام با تفریح است.
 
-وسایل و تجهیزات و البسه مناسب و استاندارد که متکی به سال ها تجربه عملی طراحی شده اند تهیه کنید و کاربرد صحیح و فنی آن ها را فرا گیرید.
 
-هیچ گاه تنها اقدام به انجام این ورزش نکنید و همیشه به طور گروهی اقدام به کوهنوردی کنید کمتر کسی است که در زمان کوهنوردی به نحوی احتیاج به کمک پیدا نکند.
 
-اصول کوهنوردی را از پایه فراگیرید و همیشه با راهنمایی و ارشاد یک مربی یا کوهنورد اقدام کنید.
 
تغذیه در کوهنوردی
 
در حین کوهنوردی به طور معمول پوشاک زیادی پوشیده و در برخی موارد کوله‌پشتی‌هایی با فرد حمل می‌شود. این وضعیت موجب افزایش انرژی مصرفی و افزایش میزان تعریق در فرد می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود در حین کوهنوردی یک بطری آب همراه داشته باشید تا در مواقع لزوم با نوشیدن جرعه‌ای از آن، نیاز خود به مایعات را تأمین کنید. در واقع مهم‌ترین دغدغه و نگرانی در حین کوهنوردی، تأمین مایعات است و احساس ضعف و گرسنگی کمتر به سراغ افراد می‌آید، اما بهتر است یک ماده غذایی که مقدار کربوهیدرات آن زیاد است (نظیر موز، یک بُرش کیک اسفنجی خانگی، آب میوه طبیعی، تعدادی بیسکویت، مقداری کشمش یا مغز دانه‌هایی نظیر بادام و پسته) همراه داشته باشید. همراه داشتن این مواد غذایی از آن جهت اهمیت دارد که در موارد احساس ضعف یا افت قندخون بتوان از این مواد غذایی استفاده کرد. البته بهتر است زمان کوهنوردی خود را به زمانی برای صرف تنقلات و به ویژه زیاده‌روی در مصرف آن‌ها تبدیل نکنیم.
 
اگر سابقه کوهنوردی ندارید، برای آنکه از فواید کوهنوردی برخوردار شده و از عوارضی نظیر دردها و گرفتگی‌های عضلانی و یا مفصلی جلوگیری کنید، در برنامه غذایی روزانه خود مصرف منابع غذایی ویتامین C، ویتامین E و کلسیم را افزایش دهید و از مصرف ماهی غفلت نکنید.