ورزش عامل پیشگیری و درمان افسردگی

افسردگی یکی از معضلات و ناراحتی‌های روحی و روانی است که امروزه طیف گسترده‌ای از مراجعان به درمانگاه‌ها و کلینیک‌های روانپزشکی و روان درمانی از آن رنج می‌برند. این بیماری تاثیرات عمیقی بر ویژگی‌های اخلاقی و روحی افراد دارد و باعث احساس پوچی، بی‌ارزش بودن و ناامیدی در آنها می‌شود. ورزش و فعالیت‌های بدنی یکی از مهم‌ترین راه‌های درمان افسردگی است که با تنظیم و توازن سیستم‌ عصبی در پیشگیری و درمان آن موثر است.

عضو کمیته‌ روانشناسی فدراسیون پزشکی ورزشی در گفت‌وگو با خبرنگار علم ورزش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، درباره این بیماری گفت: افسردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روانی است که بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند و بسیار آرام و تدریجی می‌تواند تمام شرایط زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. عوامل بسیار عامل بروز این بیماری است که مهم‌ترین آنها استرس‌های روانی اجتماعی است و می‌تواند مجموعه‌ای از عوامل روحی – روانی فرد به خصوص تفکرات، شیوه نگرش به زندگی ، ارتباطات خانوادگی و مسایل و مشکلات اجتماعی را تحت تاثیر قرار بدهد.

دکتر ساعد احمدی افزود: افسردگی در تمامی سنین دیده می‌شود و مختص به قشر خاصی از افراد جامعه نیست. نوجوانان، جوانان، افراد میانسال و جنس هم در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، اما آنچه که مشخص و اثبات شده این است که افسردگی در زنان، به خصوص زنان خانه‌دار که فعالیت اجتماعی کمتری دارند و در شرایط انزوا به سر می برند بیشتر است. این انزوا می‌تواند ناشی از ضعیف شدن ارتباطات اجتماعی آنها باشد که با گذشت زمان منجر به افسردگی می‌شود.

وی درباره تاثیر ورزش بر درمان افسردگی اظهار کرد: ورزش تاثیر مهم و مستقیمی روی پیشگیری و درمان افسردگی دارد . فعالیت‌های بدنی با تنش زدایی و استرس زدایی در فرد احساس آرامش ایجاد می‌کنند. هنگام فعالیت ترشح برخی هورمون‌ها در بدن ، به فرد احساس شادمانی و اعتماد به نفس می‌دهد. علاوه بر این ورزش باعث ایجاد ارتباط اجتماعی می‌شود و فرد را از انزوا و گوشه گیری نجات می‌دهد. وقتی فرد در محیط های عمومی و باشگاه‌ها ورزش می‌کند، در کنار افراد دیگر قرار می‌گیرد و با ارتباط برقرار کردن با اشخاص دیگر، انگیزه ادامه زندگی در او بالا می‌رود.

احمدی ادامه داد: در تحقیقات انجام شده در این زمینه ثابت شده است کسانی که افسرده هستند و بدون مصرف دارو و روان درمانی به ورزش روی آورده‌اند، بیماری‌شان بهبود پیدا کرده است. البته ورزش به تنهایی قادر به درمان افسردگی نیست، اما در بهبود وضعیت فرد و تسریع روند درمان او تاثیر بسزایی دارد. علاوه بر افسردگی، ورزش از بروز ناهنجاری‌های مثل اضطراب، وسواس‌های فکری و عملی و انواع ترس جلوگیری می‌کند و باعث افزایش اعتماد به نفس و انگیزه در افراد می‌شود.

این روانشناس با اشاره به این موضوع که زنان خانه‌دار بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به افسردگی هستند، تصریح کرد: این افراد حتما در کنار کارهای منزل باید به ورزش نیز بپردازند و حداقل نیم تا یک ساعت از وق خود را در روز به فعالیت‌های خارج از منزل اختصاص دهند. حضور در باشگاه‌های بدنسازی و ارتباط با افراد دیگر جامعه در پیشگیری از افسردگی در این افراد حائز اهمیت است . شنا، یوگا و ورزش‌های ملایم، نرم و انعطاف دهنده بهترین ورزش برای زنان خانه دار است. البته برای هر سنی ورزش و نرمش خاص آن سن وجود دارد. امروزه با وجود آلودگی شهرهای جوامع صنعتی، ورزش‌های ملایم و سبک در فضای آزاد برای تمامی اقشار جامعه توصیه می‌شود. به عنوان مثال ورزش یوگا می‌تواند باعث افزایش کارایی در بزرگسالان می‌شود.

احمدی همچنین به افراد مسن اشاره کرد و گفت: افراد مسن که ویژگی‌ها و مشکلات خاص خود را دارند هم از کسانی هستند که در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. مشکل اینجاست که بیشتر خانواده‌ها این افراد را به حال خود رها می‌کنند و توجهی به نیازهای ورزشی آنها ندارند. آنها با قرار گرفتن در معرض روزمرگی، امید و انگیزه خود را برای ادامه زندگی از دست می‌دهند و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند دچار خمودگی و افسردگی می‌شوند. به همین دلیل به خانواده‌ها توصیه می‌شود و به جای مصرف داروهای افسردگی و با توجه به پایین بودن هزینه ورزش، پیش از هر چیز سالمندان را به حضور اجتماع و انجام ورزش‌های مناسب تشویق کنند.